Dnia 21 XII 2018 r. o godz. 8.45 gościmy „Kaszubskie Gwiżdże” z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. Józefa Wybickiego w Somoninie.

Zdjęcia do obejrzenia w naszej galerii. "Dawniej, podczas adwentu w kaszubskich domach pojawiali się kolędnicy. Przynosili ze sobą własnoręcznie wykonaną szopką. - Była ona zrobiona z dykty, papieru, kartonu, pięknie wymalowana, w środku znajdowały się figurki Jezuska, Maryi i Józefa - mówi Roman Drzeżdżon z Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie. Kolędnikami były zazwyczaj dzieci. Rzadziej dorośli, którzy nagradzani byli za swój trud drobnymi datkami. Zwyczaj adwentowego kolędowania jest jeszcze w wielu miejscach na Kaszubach, ciągle żywy.

W wigilijny wieczór, kaszubskie domostwa odwiedzała grupa kolędnicza tzw. Gwiôzdków, zwanych na północnych Kaszubach Panëszkamë. - W skład grupy wchodziły takie postacie, jak kozioł, bocian, baran, koń, żandarm, Żyd, dziad z babą, śmierć, pąrtk, czyli diabeł oraz Gwiôzdór. Ten ostatni przepytywał dzieci z pacierza, karał rózgą lub pédą, czyli dyscypliną zrobioną ze skóry. Grzecznym dzieciom wręczał podarki – mówi Onetowi, Roman Drzeżdżon, znawca tradycji kaszubskich.

Gwiazdor ubrany jest w gruby kożuch, na głowie nosi futrzaną lub wełnianą czapkę, twarz zakrywa maską. Oczywiście ma brodę. - Jego atrybutami są najczęściej palëca ( laska), zwónk ( dzwonek), którym anonsuje swoje przybycie oraz péda czyli skórzana dyscyplina – wyjaśnia Drzeżdżon.

Skład grup kolędniczych na Kaszubach był różny. W jednych miejscowościach w pochodzie maszkar było 5-6, w innych 12-14 postaci. W wielu miejscowościach kaszubskich zwyczaj wigilijnego odwiedzania domów przez przebranych kolędnikach jest żywy do dziś. Choć znacznie rzadziej wpuszcza się już ich, jak to niegdyś bywało, do domów.

W niektórych regionach Kaszub wręczaniem podarków zajmowała się niegdyś Pani Gwiazdka. Była to tajemnicza postać ubrana w białą płachtę, ozdobioną kolorowymi wstążkami z maską na twarzy i w słomianym kapeluszu na głowie.

W okresie między Bożym Narodzeniem, a Nowym Rokiem kaszubskie domy odwiedzają natomiast gwiżdże. Są przebrani za podobne postaci jak kolędnicy z Wigilii. Do repertuaru kolęd dodają także okolicznościowe wiersze”